Homepage
Nederlands

Functioneel voedsel is de nieuwe hype

In de geschiedenis is Nederland vaak voorloper geweest van ontwikkelingen die meer schade dan voordeel opleveren, denk aan de bio-industrie en de uitvoer van melkpoeder naar derde wereldlanden. Hierachter zat het financiële belang van slechts een paar industriëlen. De Nederlandse consument heeft er nauwelijks van geprofiteerd en het paradoxale effect is dat de boerenstand door de schaalvergroting gedecimeerd dreigt te raken. De hieruit voortvloeiende overproductie (70% wordt geëxporteerd) lost het voedseltekort in de wereld niet op en voorziet de mensheid ook niet van gezond voedsel. Het tegendeel is het geval. Voedselproductie in Nederland is een kwestie van groot geld geworden, waarbij de belangen van mens en dier met voeten worden getreden.

Melk is niet gezond voor een volwassene

Het is niet gezegd dat het altijd kwaad kan, maar de claim van de voordelen (bijvoorbeeld tegengaan van botontkalking) is niet op waarheid gebaseerd. Daarom wordt gezocht naar mogelijkheden om alsnog voordelen te hebben aan de zuivelconsumptie. Door toevoeging van bepaalde voedselbestanddelen wil men tegemoet komen aan de haastige moderne mens die zich geen tijd gunt om zijn voedsel op een verantwoorde manier samen te stellen. Of de uitgebluste bejaarde die nauwelijks puf meer heeft om zelf gezond te eten. Functioneel voedsel heet dat: melk met toevoeging van iets dat mogelijk gezond is. Daarmee wordt (voor een volwassene) nutteloos product tot oneigenlijke drager gemaakt van iets zinvollers. Zie voor meer informatie de Consumentenbond.
In Vrij Nederland van 17 januari 2004 een opsomming van de claims die de voedingsindustrie doet onder de titel 'Voedsel als medicijn voor gezonde mensen'. We citeren uit het artikel van Rob Sijmons het gedeelte over zuivel. Het zeer lezenswaardige artikel gaat tevens over Groente, fruit en noten; Genotsmiddelen; Slankmakers; Vitaminepillen; Goede vetten, slechte vetten en Exotica.
'Melk, de witte motor': de reclamekreet uit een ver verleden heeft nogal aan glans verloren. Zuivel is een goede bron voor eiwitten, dat blijft. Zuivelvetten zijn grotendeels 'foute' vetten, dat blijft ook. Kaas en boter zijn dikmakers.

Kalk

is wellicht de waardevolste stof in zuivel. Goed voor de botten, uiteraard. Maar hoeveel kalk heeft een mens voor zijn gezondheid nodig, bijvoorbeeld om te voorkomen dat er door ontkalking botbreuken ontstaan? Het nieuwste advies van de Wereldgezondheidsorganisatie komt voor de kwetsbaren - oudere mensen - neer op een minimum van 400 à 500 milligram per dag. Dat haalt bijna iedereen die weleens een glaasje melk drinkt of wat kaas eet. De Nederlandse aanbevelingen komen overigens op ruim het dubbele neer. Maar ook dan is er nauwelijks een reden kalk bij te slikken. Want ook volkorenbrood, groenten, peulvruchten en noten leveren calcium. Toch worden calciumsupplementen ruim aangeprezen. Op evident misleidende wijze, bijvoorbeeld door Pharma Nord, met zijn product Biocalcium+D3+K1. De Reclame Code Commissie in juni 2003: 'Het ongenuanceerd (in reclame) gebruik van de woorden 'ontkalking van de botten" (wekt) de indruk dat het product geschikt is om botontkalking - een ziekte - te voorkomen. Die toegeschreven werking 'heeft Pharma Nord niet aannemelijk gemaakt'; misleiding, dus. Voor de melk- en zuivelbranche resteert één nutritionele reddingsboei:

de 'gefermenteerde' melkproducten

Yoghurts eigenlijk, al mogen zij om juridische redenen niet altijd zo heten, gefermenteerd met probiotische bacteriën. De bekendste 'gezonde' yoghurtachtige heet Yakult. Die is gebrouwen met een eigen superunieke Japanse melkzuurbacterie. De firma investeert behoorlijk in wetenschappelijk onderzoek. Des te vreemder is het dat er nog steeds geen hard bewijs is dat Yakult de gezondmakende werking heeft op kwalen van de spijsvertering (maag, darmen enzovoort). Eerder zijn er bewijzen voor ónwerkzaamheid van probiotica (ook voor de specifieke yakult-stam; bij onderzoek gedaan door het Nederlandse TNO). Alleen bij een specifiek soort kinderdiarree (een rotavirus-infectie) is volgens Nederlandse voedingsexperts enig 'gezondmakend' effect gevonden. De diarree wordt niet voorkomen door de probiotica, de kwaal wordt wel met een dagje bekort. Mooi meegenomen, daar niet van, maar geen rechtvaardiging voor de huidige vloedgolf aan propaganda voor probiotica. Alle zuivelindustrieën hebben nu producten met hun eigen unieke probiotische melkzuurbacterie. Bij Danone onder de merknaam Actimel (nu ook met vezels). Bij Nederlandse industrieën gaat het om de merken Vifit en Vitamel. Aan gewone yoghurts is minder te verdienen, terwijl ze waarschijnlijk net zo gezond zijn. Het marktperspectief voor probiotica is gunstiger - daarom sponsort de Europese Unie onderzoek naar deze bacteriën. Ook om ze te verwerken in soepen, fruit- en groentesappen, en ontbijtgranen. De Nederlandse megavitamine-pionier Orthica brengt al een hele serie probioticaproducten uit voor 'een evenwichtige darmflora' en tegen 'pathogene (ziekteverwekkende) bacteriën'. Meer voor de massamarkt is de probiotische reep van de Franse firma Rhodia. Een bulklaag granen met extra voedingsvezel en kalk wordt bedekt met chocolade. En alsof dat nog niet gezond genoeg is: een ruime lading probiotica. Uiteraard een melkzuurbacterie die uniek is voor Rhodia: de NCFM-stam. Houdbaar gemaakt door 'micro-inkapseling': de repen blijven een jaar goed.

Op het weblog vindt u meer artikelen waarin we de nadelen van de intensieve veehouderij belichten.

logoDe Nederlandse veestapel wordt voor het leeuwendeel gehouden voor de export. De omvang en uitstoot daarvan schaadt ondermeer het landschap, de natuur, het milieu, het klimaat en het dierenwelzijn. De nadelen worden afgewenteld op u als belastingbetaler. Een dier is geen ding maar een wezen dat recht heeft op de kwaliteit van een natuurlijke manier van leven.

Wanneer u ons wilt steunen, leest u hier hoe u dat kunt doen.

Stichting Animal Freedom.
Auteur .

Onze hoofdartikelen in boek, in een overzicht of op een aparte mobielvriendelijke site.

Naar onze reactie op de actualiteit op Facebook.

Privacy verklaring.

pijl omhoog