Homepage
Nederlands-English

Gaat een zuiver geweten en dieren houden samen?

Iedereen wil leven met een zuiver geweten.
Een zuiver geweten levert rust en kun je trots op zijn.
Een zuiver geweten heeft te maken met de overtuiging dat je de juiste keuzes maakt.
Iedereen heeft wel eens voor een keuze gestaan waarvan hij wist dat die gevolgen had voor dieren, bijvoorbeeld vlees eten.
Hoe met de tegenstellingen bij de keuzes om te gaan?
Het antwoord ligt in het leren kiezen en onthechten.
Soms is het verstandig om een keuze te maken en soms hoef je niet te kiezen.
Maar wanneer weet je wat het beste is?
We behandelen een aantal vraagstukken die te maken hebben met keuzes die uiteindelijk ook de kwaliteit van het leven van dieren beïnvloeden.
De verhouding van de mens tot het dier is de toetssteen van de menselijke beschaving.

Positieve en negatieve motivatie

Het geweten is start- en eindpunt van een keuzeproces. Het geweten zet je voor keuzes en evalueert ook je keuzes. Het is mooi als een zuiver geweten gebaseerd is op een positief motief. Het kan ook gebaseerd zijn op een negatieve motivatie. Je kunt je bijvoorbeeld ethisch gedragen omdat je bang bent om, nu of later, gestraft te worden.
Dit is niet hoogstaand en duidt tevens op zuiver eigenbelang. Angst en gewetensnood staan bovendien een oprechte compassie voor een ander (mens of dier) in de weg. Tenslotte geeft een negatieve motivatie geen rust.

Zuiverheid en anderen

Wie zich verdiept in zuiverheid, komt er al snel achter dat het woord zuiverheid een steriele bijklank en soms een schaduwklank heeft. Met name als een "zuivere" levenshouding door anderen wordt opgedrongen of gevolgen heeft voor anderen, bijvoorbeeld wanneer een samenleving wordt "gezuiverd" van ongewenste elementen. In de veehouderij: als een boerderij wordt geruimd in verband met MKZ en BSE. Dan zijn vrijheid en solidariteit in het geding.

De ene, directe kant: Geen vlees eten

Wie vlees eet, laat daarvoor een dier sterven. Als je voor jouw leven en gezondheid niet het leven van dieren wil opofferen moet je vegetariër of veganist worden. Dat is een zuivere afweging. Het is vervolgens wel nodig iets meer moeite te doen om gezond te blijven, want simpel vlees van je menu schrappen en niets extra's doen kan je gezondheid negatief beïnvloeden.
Wie zuiverheid tracht te bereiken door simpel weglaten, loopt het risico dat dit leidt tot tekorten. Ook is de kans groot dat de voeding te saai wordt. Kies voor een gezonde en gevarieerde voeding. Wie dit goed aanpakt verlangt niet meer terug.

De andere, indirecte kant: Gezondheid en smaak

Vlees bevat bestanddelen die je lichaam kan gebruiken om een gezonde balans te bewaren. Maar vlees wordt in je spijsverteringssysteem eerst afgebroken. Het is dus ook mogelijk om gezond te blijven door jezelf direct te voeden met die essentiële bestanddelen.
Vrijwel alle benodigde bestanddelen zitten in planten. Het is alleen nodig om jezelf te bekwamen in het smakelijk bereiden van de juiste combinatie van die bestanddelen. Wie zich erin verdiept zal uitvinden dat het aantal mogelijkheden om groentes en eiwitvervangers smakelijk en fraai te combineren onnoemelijk groot is. Gezondheid is daarmee door de afwisseling vanzelf gegarandeerd.

Doen - Weten

protesting owlVoor een zuiver geweten in relatie tot dieren is het niet nodig om veel te doen, maar je kunt wel veel doen voor dieren, als je wilt. Op deze site geven we een aantal voorbeelden. Het is belangrijk dat je wel weet wat de gevolgen van je handelen voor dieren kunnen zijn. Met "handelen" bedoelen we het kiezen van je voedsel, het kopen van kleren, het houden van huisdieren en het vermaak met dieren.

Laten - Vergeten

Voor een zuiver geweten in relatie tot dieren moet je vooral zaken laten: geen vlees en vis eten, geen bont en leer kopen en geen huisdieren houden die niet afkomstig zijn uit een asiel.
Wat belangrijk is om te vergeten is dat het gebruik van dieren essentieel zou zijn voor je gezondheid of het welzijn van jezelf of van anderen. Dat zijn vooral drogredenen en soms zijn onwaarheden oorzaak van dierenleed.

Vrijheid

protesting rabbitMensen streven naar vrijheid en hebben daar ook recht op. Niemand is verplicht om zijn vrijheid voor anderen in te leveren, maar iemand die zijn vrijheid invult door nooit rekening met anderen te houden, is asociaal.
Emancipatie stopt niet bij de zwarte medemens en bij vrouwen, maar heeft ook betrekking op dieren. Ook dieren hebben recht op vrijheid. Het lastige is dat dieren dit recht niet kunnen bevechten.
Wij mensen zullen de samenleving van een onrechtvaardige behandeling van dieren moeten bevrijden. Het zou juridisch verantwoord en onderbouwd moeten zijn dat het een menselijk recht is om anderen op onrecht, dat zij dieren aandoen, aan te kunnen spreken.

Grenzen stellen

Vrijheid is een loos concept wanneer er geen grenzen getrokken mogen worden. Grenzen markeren een vrij gebied. Om het gebied van een ander te mogen betreden moet je daarvoor respectvol toestemming vragen of onderhandelen. Respecthoudt in dat je gepaste afstand tot een ander houdt. Deze afstand maakt het mogelijk dat de ander op een redelijke manier kan duidelijk maken wat hij of zij wel of niet wil toestaan.
Dieren geven ook aan wanneer anderen hun grenzen overschrijden. Maar dieren die in de intensieve veehouderij in onnatuurlijke omstandigheden worden gehouden, kunnen de consument niet meer duidelijk maken dat hun grenzen zijn overschreden. Dat moet de mens zelf beoordelen.

Het individuele belang

De kwaliteit van het leven van een individu is deels afhankelijk van zijn eigen vermogen om voor zichzelf te zorgen en deels afhankelijk van de voorwaarden die een samenleving biedt. Ieder individu moet in zijn leven bepalen in hoeverre hij gebruiker wordt van de mogelijkheden die de samenleving biedt en in hoeverre hij of zij zelf een aanbieder aan anderen van kwaliteit is. Wat je voor je eigen Zelf doet, doe je voor een ander.
Wat je voor een ander doet, doe je voor het Zelf.
Politiek gezien komt het er op neer te weten wanneer je liberaal kiest en wanneer sociaal. Sommige partijen proberen deze twee tegengestelde keuzes te overstijgen door zich als sociaal-liberaal te presenteren, maar dat versluiert soms de zuiverheid van politieke kwesties. Eenzelfde zuivere overweging kan overigens de ene keer leiden tot een liberale keuze en op een ander tijdstip tot een sociale. Belangrijk is dus de historische context. Voor dieren in de veehouderij is de vraag of het belang van de veehouderij het belang van het dier overstijgt. Zou in een samenleving een tekort aan voedsel zijn (zoals in Europa tijdens en na de Tweede Wereldoorlog het geval was) dan is het redelijk om de boer meer vrijheid te gunnen om veel voedsel te produceren. In onze samenleving heerst echter geen honger, er is slechts honger naar veel geld verdienen bij de intensieve veehouder. Wanneer de boer niet gereguleerd wordt, gaat dit ten koste van de kwaliteit van het leven van de dieren in zijn stallen.

Het algemene belang van de samenleving

De kwaliteit van het leven in de samenleving is afhankelijk van het offer dat de individuen, die samen een samenleving vormen, bereid zijn te brengen. 'Ieder' werkend lid betaalt belasting. Maar geld is niet het enige waarop een samenleving kan draaien. Je houden aan maatschappelijke regels, normen en fatsoen is ook van belang, liefst vrijwillig. Deze zaken zijn in zekere mate universeel. Deels ook moet iedere keer weer opnieuw worden bepaald wat en hoe de norm is. Zou dat niet het geval zijn dan verstart de samenleving en kan deze alleen functioneren wanneer normen worden genegeerd of overtreding wordt gedoogd.
In de politiek wordt de balans iedere keer weer opnieuw bepaald, soms winnen de liberalen wat, soms de socialisten en soms christelijke partijen. Wanneer deze balans wordt bepaald in een verkiezingsstrijd waarin thema's aan bod komen die te maken hebben met het gevoel van veiligheid van mensen, dan zijn fundamentele behoeftes in het geding. De belangen van het dier worden opnieuw vergeten: "erst die Moral, dann das Fressen". In tijden van echte honger is het andersom, maar het resultaat is hetzelfde: het dier wordt vergeten.
Dat is in zoverre erg dat mensen die over de ruggen van dieren geld willen verdienen te allen tijde hun kans zien om hun slag te slaan. Van hen wordt ook het pleidooi gehoord om markten internationaal toegankelijk te laten zijn. Aldus kan men meer afzetten en geldt het recht van de sterkste. In dit geval verdient degene met het minst zuivere geweten het meeste geld.

Betrokkenheid

Respect en betrokkenheid horen bij elkaar, maar hebben een constant spanningsveld.
Zowel te weinig als te veel betrokkenheid is slecht voor je geweten. Je kunt door een te grote betrokkenheid ook te weinig respect tonen voor de ander.
Het omgekeerde geldt ook. Het neo-liberalisme heeft geleid tot een harde competitieve geest met een overtrokken nadruk op zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid. Dit heeft het welzijn van veel mensen dusdanig aangetast dat je psychologisch gezien niet veel betrokkenheid bij anderen (dieren) meer mag verwachten.
We zijn er als individu verantwoordelijk voor om onszelf van de druk uit de omgeving los te maken om op een gezonde manier relaties aan te gaan en te onderhouden.

Loslaten

Actie

Er zijn goede redenen om te kiezen voor een dier, bijvoorbeeld voor die huisdieren die een opvang nodig hebben. Mensen die emotionele compensatie zoeken bij dieren voor wat zij bij mensen niet kunnen vinden, doen er beter aan om geen huisdier te nemen. Voor dieren is de menselijke behoefte aan gehechtheid heel wat minder gewenst. Ware dierenliefde is dan ook het (gebruiken van) dieren loslaten.
Mensen die beweren dat zij van dieren meer terugkrijgen dan van mensen, vragen waarschijnlijk van dieren meer dan zij zelf kunnen geven aan mensen en aan dieren. Dergelijke mensen zijn niet in balans en doen anderen tekort.
Hoe houd je van dieren?

De ambitie en het ideaal

Geluk

Wie achter het geluk aanjaagt, mist de rust om het geluk te ervaren. Gelukkig worden heeft iets te maken met de juiste balans tussen inspanning en ontspanning. Maar geluk heeft ook iets van toeval. Een gelukzalig gevoel is vaak iets wat je bij toeval overkomt.
Veel gelukgevoelens ontstaan in de natuur.
Blijkbaar zijn daar de omstandigheden die dit gevoel of een gevoel van spiritualiteit oproepen. Hoewel we niet in de hoofden van dieren kunnen kijken zal het voor dieren niet veel anders zijn. Wanneer een dier in de juiste habitat in de vrije natuur kan leven dan is de kans het grootst dat het zich af en toe ook gelukkig voelt.
De grootste kans op geluk voor de meeste levende wezens is gelegen in een natuurlijk leven. Dat is leven in een optimale balans gericht op vrijheid. Vrijheid is, middel en doel. Liefde is vrijheid. Vrijheid is in zoverre "zuiver" dat het alleen werkt wanneer het tegelijk met haar tegendeel (grenzen stellen) wordt toegepast.
Dit voor ogen houden is de grootste kans op gelukkig worden en te blijven.

De realiteit

Welzijn

Ons welzijn is afhankelijk van de juiste mate van inspanning om onze fundamentele behoeftes te vervullen, maar ook om geestelijk te groeien. Doen we deze inspanning te geforceerd dan leidt dit tot stress. Onze geestelijke groei is deels gericht op het verwerven van vrijheid om onszelf te kunnen ontplooien. Voor het overige zijn we op anderen en "hogere doelen" gericht. Voor dieren in de intensieve veehouderij is het niet anders. Te weinig afleiding door een onnatuurlijk leven in de stallen leidt tot stress door frustratie en onderbenutting (verveling).
Vervolgens leidt dit gebrek aan beproeving op zijn beurt weer tot een niet voorbereid zijn op de stress van het vervoer naar het slachthuis. Eigenlijk is het welzijn van het dier in alle fases van zijn leven in het geding. Voor ons eigen welzijn hebben we het gebruik van het dier niet meer nodig.
Niet als huisdier en niet als voedsel. Voor ons welzijn en geestelijke groei zouden we ons het beste kunnen bevrijden van onze vastgeroeste neiging om dieren te gebruiken. Deze bevrijding is een goede stap op weg naar een leven met een zuiver geweten.
Veel mensen danken een goed geweten aan een slecht geheugen.Onwil tot luisteren leidt tot verwijtbare onwetendheid.

logoEr is in de wereld meer verborgen dierenleed dan de laatste minuut van een dierenleven bij de slacht. Een dier lijdt ook aan verveling in een dichte stal.

Wanneer u Stichting Animal Freedom wilt steunen, leest u hier hoe u dat kunt doen.

Stichting Animal Freedom.
Auteur .

Onze hoofdartikelen in boek, in een overzicht of op een aparte mobielvriendelijke site.

Naar onze reactie op de actualiteit op Facebook.

Privacy verklaring.

pijl omhoog