Vrijheid kent vele gedaanten: van de Dionysisch-orgiastische,
die buiten de eigen driftbevrediging niets kent noch
erkent, tot de nederige ‘kliekjesvrijheid,’
die genoegen neemt met wat -vooralsnog- geen ander zich
vrijelijk heeft toegeëigend. Vrij zijn van: vrij
van dwang, van angst, van pijn; vrij zijn om te:
vrij om te geven, om te nemen, vrij om je eigen vrijheid
weg te schenken of te offeren voor wat je nog dierbaarder
is dan vrij zijn. Staat het me vrij jouw vrijheid in
te perken en mag jij dat met de mijne? Wat als ik hemelsvrij
ben in een cel en jij gevangen in het universum?
Kijkend in mezelf zie ik contouren van wat vrijheid
is voor mij. Vrijheid is vrij zijn van schuld, de pijn
van de schuld die ik voelen zal zolang de mens als de
laagste parasiet zijn leven steelt van wezens zoals
hij, zolang hij niet leert of leren wil zijn onmatige
levensdorst eerbaar te lessen uit louter eigen bronnen,
wat hij toch als enige vermag. Vrijheid is vrij zijn
van prestatiedwang, het aangeleerde waanbeeld dat je
menselijke waarde niet meer is dan wat je kunt doen
of maken. Vrijheid is: een uiting of gedachte nimmer
te bekopen met je leven, of je vrijheid, of ook maar
een cel van je lichaam of het weefsel van je geest.
Niet de vogelvrijheid van de jungle die elk nieuw ogenblik
met klauw en tand aan de vijand wordt ontrukt; menselijke
vrijheid is een geschenk, belangeloos en onverplicht,
van iedereen aan iedereen. toevoeging ten aanzien van dieren: Afgezien van de nogal triviale vaststelling dat een
dier in een kooi of in de bio-industrie niet vrij is
om zijn instinctieve strevingen te realiseren en daar
evident onder lijdt, is een dier in de ‘vrije’
natuur onvrij in een meer fundamentele betekenis, omdat
zijn handelingen niet kunnen worden ingegeven door wezenlijk
inzicht in de aard van de werkelijkheid. Voor mij ligt
de kern van het probleem dan ook bij de menselijke bevrijding:
mensen die werkelijk vrij zijn zullen ook bevrijd zijn
van de wens dieren in hun bestaan te beperken.
Ik vind dat dieren zeer wel vergelijkbaar zijn met
ernstig mentaal gehandicapte mensen. Die zijn ook niet
vrij en ook niet rationeel en kunnen ook geen verplichtingen
nakomen. Maar ondanks hun vergelijkbare verstandelijke
vermogens en beperkingen overweegt (bijna) niemand ze
daarom dan maar te gebruiken als voedsel of medisch
wegwerpmateriaal of ze alle rechten te ontzeggen. Afstamming
speelt blijkbaar een doorslaggevender rol dan objectieve
kwaliteiten. Zowel bij racisme als bij speciësisme. Door André Plaquet. Tot zover, hieronder volgt de Engelse vertaling van het bovenstaande.
Eleutheria*
Freedom knows many forms: from the Dionysian-orgiastic,
that knows nor recognizes anything outside the immediate
satisfaction of one's own urges, to the humble 'leftover
freedom' that is satisfied with what no one else has -yet-
claimed for themselves. Being free from: free from force,
from fear, from pain. Being free to: free to give, free
to take, free to give away your own freedom or sacrifice
it for what you deem more precious than freedom. Am I
free to limit your freedom, and can you do the same to
mine? What if I'm free as a bird inside a prison cell,
and you are a captive in the universe?
If I look inside myself, I see the contours of what freedom
is to me. Freedom is being free from guilt. The pain of
the guilt I will feel as long as man - like the lowliest
parasite - steals the life from creatures that are like
him, and as long as he doesn't learn or wants to learn
to quell his insatiable thirst for life from just his
own sources, of which he of all creatures is capable.
Freedom is being free of competition, the acquired delusion
that human value is no more than what you can do or make.
Freedom is: never to have to pay for an expression or
thought with your life, or your freedom, or even one cell
of your body or the tissue of your mind. Not the outlaw-state
of the jungle that is stolen from the enemy every moment
by tooth and claw; human freedom is a gift, unselfish and uncompelled, from everybody to everybody else.
Addition with regard to animals:
Apart from the rather trivial conclusion that animals
in cages or in factory farming are not free to follow
their instinctive urges and apparently suffer because
of it, animals are not free in 'free' nature, but in
a more fundamental sense. Their actions cannot be triggered
by any real insight in the nature of reality. For me,
the root of the problem is in human
liberation: people who are truly free will also
be free from the desire to limit animals in their existence.
I think that animals may well be compared to seriously
mentally handicapped people. They are not free, not
rational, and cannot fulfill obligations either. But
despite their comparable mental capabilities and limitations,
hardly anybody considers to use these people for food
or medical disposable material, or to deny them all
rights. It seems that lineage is more important than
objective qualities, in racism as well as in speciesism. By André Plaquet
