| Iedereen wil leven met een zuiver geweten.
Een zuiver geweten levert rust en kun je trots op zijn.
Een zuiver geweten heeft te maken met de overtuiging dat je de juiste keuzes maakt.
Iedereen heeft wel eens voor een keuze gestaan waarvan hij wist dat die gevolgen had voor dieren, bijvoorbeeld vlees eten.
Hoe met de tegenstellingen bij de keuzes om te gaan?
Het antwoord ligt in het leren kiezen en onthechten.
Soms is het verstandig om een keuze te maken en soms hoef je niet te kiezen.
Maar wanneer weet je wat het beste is?
We behandelen een aantal vraagstukken die te maken hebben met keuzes die uiteindelijk ook de kwaliteit van het leven van dieren beïnvloeden.
De verhouding van de mens tot het dier is de toetssteen van de menselijke beschaving. |
Positieve en negatieve motivatie
Het geweten is start- en eindpunt
van een keuzeproces. Het geweten zet je voor
keuzes en evalueert ook je keuzes. Het is
mooi als een zuiver geweten gebaseerd is op
een positief motief. Het kan ook gebaseerd
zijn op een negatieve motivatie. Je kunt je
bijvoorbeeld ethisch gedragen omdat je bang
bent om, nu of later, gestraft te worden.
Dit is niet hoogstaand en duidt tevens op
zuiver eigenbelang. Angst en gewetensnood
staan bovendien een oprechte compassie voor
een ander (mens of dier) in de weg. Tenslotte
geeft een negatieve motivatie geen rust. |
Zuiverheid en anderen
Wie zich verdiept in zuiverheid,
komt er al snel achter dat het woord zuiverheid
een steriele bijklank en soms een schaduwklank
heeft. Met name als een "zuivere"
levenshouding door anderen wordt opgedrongen
of gevolgen heeft voor anderen, bijvoorbeeld
wanneer een samenleving wordt "gezuiverd"
van ongewenste elementen. In de veehouderij:
als een boerderij wordt geruimd in verband
met MKZ en BSE. Dan zijn vrijheid en solidariteit
in het geding. |
De ene, directe kant: Geen vlees eten
Wie vlees eet, laat daarvoor
een dier sterven. Als je voor jouw leven en
gezondheid niet het leven van dieren wil opofferen
moet je vegetariër of veganist
worden. Dat is een zuivere afweging. Het
is vervolgens wel nodig iets meer moeite te
doen om gezond te blijven, want simpel vlees
van je menu schrappen en niets extra's doen
kan je gezondheid negatief beïnvloeden.
Wie zuiverheid tracht te bereiken door simpel
weglaten, loopt het risico dat dit leidt tot
tekorten. Ook is de kans groot dat de voeding
te saai wordt. Kies voor een gezonde en gevarieerde
voeding. Wie dit goed aanpakt verlangt niet
meer terug. |
De andere, indirecte kant: Gezondheid en smaak
Vlees bevat bestanddelen die
je lichaam kan gebruiken om een gezonde balans
te bewaren. Maar vlees wordt in je spijsverteringssysteem
eerst afgebroken. Het is dus ook mogelijk
om gezond te blijven door jezelf direct te
voeden met die essentiële bestanddelen.
Vrijwel alle benodigde bestanddelen zitten
in planten. Het is alleen nodig om jezelf
te bekwamen in het smakelijk bereiden van
de juiste
combinatie van die bestanddelen. Wie zich
erin verdiept zal uitvinden dat het aantal
mogelijkheden om groentes en eiwitvervangers
smakelijk en fraai te combineren onnoemelijk
groot is. Gezondheid is daarmee door de afwisseling
vanzelf gegarandeerd. |
Doen - Weten
 Voor een zuiver
geweten in relatie tot dieren is het niet nodig om veel te doen, maar je kunt wel veel doen voor dieren, als je wilt. Op deze site geven
we een aantal voorbeelden.
Het is belangrijk dat je wel weet wat de gevolgen
van je handelen voor dieren kunnen zijn. Met
"handelen" bedoelen we het kiezen
van je voedsel, het kopen van kleren, het
houden van huisdieren en het vermaak met dieren. |
Laten - Vergeten
Voor een zuiver
geweten in relatie tot dieren moet je vooral
zaken laten: geen vlees en vis eten,
geen bont en leer kopen en geen huisdieren
houden die niet afkomstig zijn uit een asiel.
Wat belangrijk is om te vergeten is
dat het gebruik van dieren essentieel zou zijn voor je gezondheid of het welzijn
van jezelf of van anderen. Dat zijn vooral drogredenen en soms zijn onwaarheden oorzaak van dierenleed. |
Vrijheid
 Mensen streven naar vrijheid
en hebben daar ook recht op. Niemand is verplicht
om zijn vrijheid voor anderen in te leveren,
maar iemand die zijn vrijheid invult door
nooit rekening met anderen te houden, is asociaal.
Emancipatie stopt niet bij de zwarte medemens
en bij vrouwen, maar heeft ook betrekking
op dieren. Ook dieren
hebben recht op vrijheid. Het lastige
is dat dieren dit recht niet kunnen bevechten.
Wij mensen zullen de samenleving van een onrechtvaardige
behandeling van dieren moeten bevrijden. Het
zou juridisch verantwoord en onderbouwd moeten
zijn dat het een menselijk recht is om anderen
op onrecht, dat zij dieren aandoen, aan te
kunnen spreken. |
Grenzen stellen
Vrijheid is een loos concept
wanneer er geen grenzen getrokken mogen worden. Grenzen markeren
een vrij gebied. Om het gebied van een ander
te mogen betreden moet je daarvoor respectvol
toestemming vragen of onderhandelen. Respecthoudt in dat je gepaste afstand tot
een ander houdt. Deze afstand maakt het
mogelijk dat de ander op een redelijke manier
kan duidelijk maken wat hij of zij wel of
niet wil toestaan.
Dieren geven ook aan wanneer anderen hun
grenzen overschrijden. Maar dieren die in
de intensieve veehouderij in onnatuurlijke
omstandigheden worden gehouden, kunnen de
consument niet meer duidelijk maken dat
hun grenzen zijn overschreden. Dat moet
de mens zelf beoordelen. |
Het individuele belang
De kwaliteit van het leven
van een individu is deels afhankelijk van
zijn eigen vermogen om voor zichzelf te
zorgen en deels afhankelijk van de voorwaarden
die een samenleving biedt. Ieder individu
moet in zijn leven bepalen in hoeverre hij
gebruiker wordt van de mogelijkheden die
de samenleving biedt en in hoeverre hij
of zij zelf een aanbieder aan anderen van kwaliteit is. Wat je voor
je eigen Zelf doet, doe je voor een ander.
Wat je voor een ander doet, doe je voor
het Zelf.
Politiek gezien komt het er op neer te
weten wanneer je liberaal kiest en wanneer
sociaal. Sommige partijen proberen deze
twee tegengestelde keuzes te overstijgen
door zich als sociaal-liberaal te presenteren,
maar dat versluiert soms de zuiverheid van
politieke kwesties. Eenzelfde zuivere overweging
kan overigens de ene keer leiden tot een
liberale keuze en op een ander tijdstip
tot een sociale. Belangrijk is dus de historische
context.
Voor dieren in de veehouderij is de vraag
of het belang van de veehouderij het belang
van het dier overstijgt. Zou in een samenleving
een tekort aan voedsel zijn (zoals in Europa
tijdens en na de Tweede Wereldoorlog het
geval was) dan is het redelijk om de boer
meer vrijheid te gunnen om veel voedsel
te produceren. In onze samenleving heerst
echter geen honger, er is slechts honger
naar veel geld verdienen bij de intensieve
veehouder. Wanneer de boer niet gereguleerd
wordt, gaat dit ten koste van de kwaliteit
van het leven van de dieren in zijn stallen. |
Het algemene belang van de samenleving
De kwaliteit van het leven
in de samenleving is afhankelijk van het
offer dat de individuen, die samen een samenleving
vormen, bereid zijn te brengen. 'Ieder'
werkend lid betaalt belasting. Maar geld
is niet het enige waarop een samenleving
kan draaien. Je houden aan maatschappelijke
regels, normen en fatsoen is ook van belang,
liefst vrijwillig. Deze zaken zijn in zekere
mate universeel. Deels ook moet iedere keer
weer opnieuw worden bepaald wat en hoe de
norm is. Zou dat niet het geval zijn dan
verstart de samenleving en kan deze alleen
functioneren wanneer normen worden genegeerd
of overtreding wordt gedoogd.
In de politiek wordt de balans iedere keer
weer opnieuw bepaald, soms winnen de liberalen
wat, soms de socialisten en soms christelijke
partijen. Wanneer deze balans wordt bepaald
in een verkiezingsstrijd waarin thema's
aan bod komen die te maken hebben met het
gevoel van veiligheid van mensen, dan zijn fundamentele
behoeftes in het geding. De belangen
van het dier worden opnieuw vergeten: "erst
die Moral, dann das Fressen". In tijden
van echte honger is het andersom, maar het
resultaat is hetzelfde: het dier wordt vergeten.
Dat is in zoverre erg dat mensen die over
de ruggen van dieren geld willen verdienen
te allen tijde hun kans zien om hun slag
te slaan. Van hen wordt ook het pleidooi
gehoord om markten internationaal toegankelijk
te laten zijn. Aldus kan men meer afzetten
en geldt het recht van de sterkste. In dit
geval verdient degene met het minst zuivere
geweten het meeste geld. |
Betrokkenheid
Respect en betrokkenheid
horen bij elkaar, maar hebben een construf spanningsveld.
Zowel te weinig als te veel betrokkenheid
is slecht voor je geweten. Je kunt door een
te grote betrokkenheid ook te weinig respect
tonen voor de ander.
Het omgekeerde geldt ook. Het neo-liberalisme
heeft geleid tot een harde competitieve geest
met een overtrokken nadruk op zelfredzaamheid
en eigen verantwoordelijkheid. Dit heeft het
welzijn van veel mensen dusdanig aangetast
dat je psychologisch gezien niet veel betrokkenheid
bij anderen (dieren) meer mag verwachten.
We zijn er als individu verantwoordelijk voor
om onszelf van de druk uit de omgeving los
te maken om op een gezonde
manier relaties aan te gaan en te onderhouden. |
Loslaten
Actie
Er zijn goede
redenen om te kiezen voor een dier, bijvoorbeeld
voor die huisdieren die een opvang nodig
hebben. Mensen die emotionele compensatie
zoeken bij dieren voor wat zij bij mensen
niet kunnen vinden, doen er beter aan om
geen huisdier te nemen. Voor dieren is de
menselijke behoefte aan gehechtheid heel
wat minder gewenst. Ware dierenliefde is
dan ook het (gebruiken van) dieren loslaten.
Mensen die beweren dat zij van dieren meer
terugkrijgen dan van mensen, vragen waarschijnlijk
van dieren meer dan zij zelf kunnen geven
aan mensen en aan dieren. Dergelijke mensen
zijn niet in balans en doen anderen tekort. |
 |
De ambitie en het ideaal
Geluk
Wie achter het geluk aanjaagt, mist de rust om het
geluk te ervaren. Gelukkig worden heeft
iets te maken met de juiste balans tussen
inspanning en ontspanning. Maar geluk heeft
ook iets van toeval. Een gelukzalig gevoel
is vaak iets wat je bij toeval overkomt.
Veel gelukgevoelens ontstaan in de natuur.
Blijkbaar zijn daar de omstandigheden die
dit gevoel of een gevoel van spiritualiteit oproepen. Hoewel we niet in de hoofden van
dieren kunnen kijken zal het voor dieren
niet veel anders zijn. Wanneer een dier
in de juiste habitat in de vrije natuur
kan leven dan is de kans het grootst dat
het zich af en toe ook gelukkig voelt.
De grootste kans op geluk voor de meeste
levende wezens is gelegen in een natuurlijk
leven. Dat is leven in een optimale balans
gericht op vrijheid. Vrijheid is,
middel en doel. Liefde is vrijheid. Vrijheid
is in zoverre "zuiver" dat het
alleen werkt wanneer het tegelijk met haar
tegendeel (grenzen
stellen) wordt toegepast.
Dit voor ogen houden is de grootste kans
op gelukkig worden en te blijven. |
De realiteit
Welzijn
Ons welzijn is afhankelijk van de juiste mate van inspanning
om onze fundamentele behoeftes te vervullen,
maar ook om geestelijk te groeien. Doen
we deze inspanning te geforceerd dan leidt
dit tot stress. Onze geestelijke groei is
deels gericht op het verwerven van vrijheid
om onszelf te kunnen ontplooien. Voor het
overige zijn we op anderen en "hogere
doelen" gericht.
Voor dieren in de intensieve veehouderij
is het niet anders. Te weinig afleiding
door een onnatuurlijk leven in de stallen
leidt tot stress door frustratie en onderbenutting
(verveling).
Vervolgens leidt dit gebrek aan beproeving
op zijn beurt weer tot een niet voorbereid
zijn op de stress van het vervoer naar het
slachthuis. Eigenlijk is het welzijn van
het dier in alle fases van zijn leven in
het geding. Voor ons eigen welzijn hebben
we het gebruik van het dier niet meer nodig.
Niet als huisdier en niet als voedsel. Voor ons welzijn en
geestelijke groei zouden we ons het beste
kunnen bevrijden van onze vastgeroeste neiging om dieren te gebruiken. Deze bevrijding
is een goede stap op weg naar een leven
met een zuiver geweten. |
| Veel mensen danken een goed geweten aan een slecht geheugen.Onwil tot luisteren leidt tot verwijtbare onwetendheid. |
